Poznaj Ziemię Bydgoską [Mapa i Folder]

W latach 1950-1975 jedną z administracyjnych części Polski było województwo bydgoskie. Obejmowało ono obszar większy, niż dzisiejsze województwo kujawsko-pomorskie, m.in. Chojnice i okolice znajdowały się wówczas w granicach województwa bydgoskiego. 

Na mocy ustawy z 28 czerwca 1950 roku dotychczasowe województwo pomorskie zostało przemianowane na bydgoskie, zgodnie z przyjętą zasadą nadawania nazw województwom od nazw miast, w których znajdowały się siedziby władz wojewódzkich.

Korekta terytorialna z lipca 1950 roku uwzględniała niektóre postulaty zgłaszane w latach poprzednich. Powiat nowomiejski trafił do regionu olsztyńskiego, a powiaty: żniński i mogileński z regionu poznańskiego do bydgoskiego. W wyniku tych zmian województwo zwiększyło swój obszar o ok. 920 km2, a zaludnienie o ok. 50 tys. osób.

Województwo bydgoskie na mapie samochodowo-krajoznawczej wydanej przez Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa 1971

Mapa o wyższej rozdzielczości

 

Województwo liczyło początkowo 24 powiaty, a od 1955 roku 26 powiatów, gdyż utworzono wówczas powiat radziejowski z części dotychczasowego powiatu aleksandrowskiego i powiat golubsko-dobrzyński z części powiatów: rypińskiego, lipnowskiego, wąbrzeskiego oraz brodnickiego. Geometrycznym środkiem województwa była miejscowość Przyłubie, leżąca w połowie drogi między Bydgoszczą a Toruniem. 

Tak o województwie bydgoskim można było przeczytać w  

„ Małej Encyklopedii Powszechnej PWN”. Warszawa 1969.:

„BYDGOSKIE WOJEWÓDZTWO, w środk. Polsce; 20 892 km2, 1,9 mln mieszk. (1967); krajobraz nizinny, z dużą liczbą jezior (Pojezierze Południowo-bałtyckie) — największe: Gopło, Charzykowskie, Pakoskie; przez środek województwa płynie Wisła, do której uchodzą m.in. Drwęca, Brda (połączona Kanałem Bydgoskim z Notecią), Wda; w środk. części i na pn. większe kompleksy leśne (Bory Tucholskie); gleby w pd. części (Kujawy) b. żyzne — czarne ziemie, na pozostałym terenie — bielicowe gliniaste i piaskowe, w dolinie Wisły— mady; surowce mineralne: sól kamienna i gips (k. Inowrocławia), wapień, torf; w.b. jest jednym z bardziej uprzemysłowionych woj. w Polsce; przemysł spoż., środków transportu, maszyn., chem., drzewny, elektrotechn., gumowy; w.b. dostarcza Polsce największej ilości cukru, sody i obuwia (gł. gumowego); wysoka kultura rolna; uprawa ziemniaków, zbóż, buraków cukrowych i in.; gł. m.: Bydgoszcz, Toruń, Grudziądz, Włocławek, Inowrocław; uzdrojowiska: Ciechocinek, Inowrocław”.

„Poznaj Ziemię Bydgoską” to folder z 1970 roku  promujący województwo bydgoskie wydany przez Wojewódzki Komitet kultury Fizycznej i Turystyki oraz Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej w Bydgoszczy. Folder obejmuje najważniejsze miejscowości i ich atrakcje turystyczne ówczesnego województwa bydgoskiego. Autorami tekstów byli Paweł Dzianiasz i Janusz Umiński. W publikacji wykorzystano zdjęcia Czesława Woźnego. Opracowanie Graficzne wykonał Henryk Głowacz. Wydaniem folderu zajęły się Prasowe Zakłady Graficzne RSW „ Prasa” z ulicy Dworcowej 13. Nakład 15.000 egzemplarzy. Numer zamówienia 3561/70 D11/1572. Cena 6 zł.

1) Kolaż miejscowości

 

2) Bydgoszcz - szczyt schodkowy gotyckiej 

fary z XV/XVI w.

 

3) Bydgoszcz - Spichrze nad Brdą z XVIII o XIX w.

 

4) Toruń - panorama Starego Miasta 

od strony Wisły

 

5. Toruń - Brama Żeglarska, w głębi kościół

p.w. św. Jana z XIII w.

 

6) Biskupin - prasłowiańskie osiedle 

obronne z około 550-400 r. p.n.e.

 

7) Biskupin fragment rekonstrukcji

osady obronnej

 

8) Chełmno - panorama od strony południowego 

wschodu

 

9) Chełmno - renesansowy ratusz z XVI w.

 

10) Włocławek - panorama miasta od 

strony Szpetala

 

11) Włocławek - kaplica renesansowa biskupa

J. Tarnowskiego z XVII w.

 

12) Chojnice - fragment murów miejskich z

Bramą Człuchowską (Muzeum Regionalne)

 

13) Chojnice - cmentarz i obelisk ku czci poległych i 

pomordowanych w latach 1939-1945

 

14) Brodnica - ruiny zamku i wieżą zamkową z XIV w.

 

15) Brodnica - Wieża Mazurska z XIV w.

 

16) Lubostroń - widok pałacu

 

17) Lubostroń - klasycystyczny pałac z 1800 r.

 

18) Kruszwica - jezioro Gopło z fragmentem murów

zamkowych i tzw. "Myszą wieżą" z XIV w.

 

19) Kruszwica - romańska kolegiata z XII w.

 

20) Grudziądz - panorama miasta od strony Wisły.

 

21) Grudziądz - gotycki kościół farny p.w. św. Mikołaja

z XIII/XIV w.

 

22) Radzyń Chełmiński - zamek gotycki z XIV w. 

(przed konserwacją)

23) Radzyń Chełmiński - fragment dziedzińca 

zamkowego (po konserwacji)

24) Koronowo - panorama miasta od 

strony szosy do Tucholi

25) Koronowo - kamień upamiętniający 

bitwę pod Koronowem w 1410 r.

26) Golub-Dobrzyń - gotycko-renesansowy zamek

Anny Wazówny z XIV w. 

27) Golub-Dobrzyń - fragment kościoła gotyckiego

p.w. św. Katarzyny w Golubiu z XIII/XIV w.

28) Kolaż miejscowości

„Pożegnanie Papieża”

W 18. rocznicę śmierci Świętego Jana Pawła II publikuję artykuł autorstwa Jerzego Derendy, który ukazał się w „Kalendarzu Bydgoskim 2006”.

 

„W sobotę 2 kwietnia 2005 roku o godzinie 21.37 zmarł Papież Jan Paweł II, najwybitniejszy z synów polskiej ziemi. Cały świat ogłosił żałobę. Śmierć Jana Pawła II również dla bydgoszczan była wielkim wstrząsem. Każdemu z nas wydawało się, że oto odszedł nie tylko ktoś bardzo bliski naszemu sercu, ktoś kto umiłował wszystkich ludzi bez względu na przekonania religijne i pochodzenie, ale także duchowy przywódca, którego pomocy może nam teraz zabraknąć. Miasto okryło się żałobą. Flagi na gmachach instytucji i urzędów zostały przepasane kirem i opuszczone do połowy. Odwołano wszystkie imprezy i uroczystości. Bydgoskie media, podobnie jak ogólnopolskie, przerwały nadawanie program ów koncentrując się na tym ważnym wydarzeniu.

 

Msza Święta na Starym Rynku. 

Fot. Robert Sawicki

W niedzielę 3 kwietnia na Starym Rynku odmawiano różaniec w intencji Ojca Świętego. Tysiące ludzi, w milczeniu trzymając się za ręce, stworzyło łańcuch „z życia do życia”. Wieczorem po mszy świętej w katedrze, w rocznicę powołania diecezji bydgoskiej, odbyło się pierwsze publiczne wykonanie „Missa Mundana” skomponowanej przez Piotra Salabera do słów bydgoskiej poetki Małgorzaty Szułczyńskiej. Przed świątyniami i na wielu bydgoskich ulicach zapłonęły znicze. Tysiące świateł ustawiano spontanicznie na Alejach Jana Pawła II.

 

Tysiące zniczy - symbol bydgoskiej pamięci.

Fot. Robert Sawicki

Setki bydgoszczan wyjechało do Rzymu by towarzyszyć Ojcu Świętemu podczas jego ostatniej drogi ziemskiej. W czwartek 7 kwietnia w katedrze odbyła się msza pojednania bydgoskich kibiców. Filharmonia Pomorska zaprosiła bydgoszczan na „Requiem” W.A. Mozarta. Opera Nova - zaproponowała oratorium „Mesjasz” G.F. Handla. O godz. 21.37 z wieży kościoła p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła na pl. Wolności bydgoski trębacz Henryk Drążek odegrał oazową pieśń „Barka” umiłowaną przez Jana Pawła II.

 

Żal, smutek i głęboka refleksja. 

Fot. marek Chełminiak

W piątek 8 kwietnia, w dniu pogrzebu Jana Pawła II, odwołano zajęcia w szkołach i uczelniach, zawieszono imprezy. Na uroczystości pogrzebowe wyjechała do Rzymu bydgoska delegacja. Mimo ulewnego deszczu ceremonię pogrzebową na telebimie na Starym Rynku w Bydgoszczy oglądały tłumy ludzi.

Podczas tych dni bydgoszczanom towarzyszył smutek, płacz, żal, a jednocześnie głęboka, budująca refleksja. „W nauczaniu papieża - mówił bp Jan Tyrawa - chodziło o spór dotyczący rozumienia wolności. Spór o wolność budzi spór o wartości. Wolność porównałbym do dzbana. Musimy go czymś wypełnić: wielkimi wartościami lub banałem...”. Ks. dr Wojciech Szukalski, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Bydgoskiej powiedział, że śmierć Papieża odsłoniła w ludziach pokłady serca i duszy dotąd drzemiące i pokazała, jak wiele w nich dobra i mądrości.

 

Bydgoscy pielgrzymi na uroczystościach 

pogrzebowych w Rzymie.

Fot. Konstanty Dombrowicz

Papież Jan Paweł II darzył Bydgoszcz szczególną estymą. Przyjechał do nas 9 czerwca 1999 roku, choć nasze miasto nie było stolicą diecezji, co już stanowiło wyróżnienie. Za jego pontyfikatu powstała diecezja bydgoska, fara podniesiona została do godności Katedry, bazylika do godności Bazyliki Mniejszej, a kościół p.w. Świętych Polskich Braci Męczenników do godności Sanktuarium Nowych Męczenników. Zaszczytem dla Bydgoszczy było przyjęcie przez Papieża tytułu Honorowego Obywatela Bydgoszczy w 1999 roku. W naszym mieście powstaje przy ul. Nowodworskiej nowy gmach dla Katolickiej Szkoły Podstawowej im. św. Wojciecha - Pomnik Jana Pawła II”.