niedziela, 24 marca 2013

Jan Teska

  24 marca 1945 roku w Trojanowie zmarł Jan Teska. Dziennikarz, wydawca „Dziennika Bydgoskiego”, polski działacz polityczny.

Urodził się 16 lipca 1876 roku w Chojnicy pod Poznaniem. Syn bezrolnego chłopa Antoniego i Antoniny z Gołaskich. Uczęszczał do Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Od 1897 został redaktorem i pracował w wielu dziennikach, także w gnieźnieńskim "Lechu". 

   W latach zaboru działacz polityczny o zabarwieniu narodowo-demokratycznym, założył partię Narodowe Stronnictwo Ludowe. Od 1907 r. osiedlił się w Bydgoszczy, gdzie założył pismo „Dziennik Bydgoski”, którego był redaktorem i wydawcą. Pierwszy numer "Dziennika Bydgoskiego" ukazał się 2 grudnia 1907 r., a od stycznia 1908 r. gazeta ukazywała się regularnie i przetrwała do 1939 roku. 

 Po I wojnie światowej na stałe złączył się z ruchem chrześcijańsko-demokratycznym. Należał do liderów „Sokoła” pomorskiego, miał wielki wpływ na jego orientację ideową i sprawy organizacyjne. W latach 1926-1928 pełnił funkcję I wiceprezesa Dzielnicy Pomorskiej Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”. W Okręgu V bydgoskim pełnił funkcję wiceprezesa. Już w 1926 r. został wpisany  do „Złotej Karty” „Sokoła” Bydgoszcz I. W latach 1936-1939 był prezesem największego gniazda sokolego na Pomorzu – TG „Sokół” I w Bydgoszczy. Początkowo był zwolennikiem współpracy z endencją, później skutecznie blokował wpływy ND w „Sokole” pomorskim. Wpadł w ostry spór z endekami. Przyczynił się też do powstania w 1937 r. chadeckiego Stronnictwa Pracy. W czasie okupacji uczestniczył w „Akcji N” Komendy Głównej ZWZ AK i w Powstaniu Warszawskim. W tym czasie Teska nazywał się Józef Topoliński i uczestniczył w konspiracji. W roku 1942 założył w Warszawie organizację "Zryw". Zmarł 24 marca 1945 roku w Trojanowie k. Sochaczewa,  został pochowany na cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy.

Numer okazowy "Dziennika Bydgoskiego"
2 grudnia 1907 r.

Zarząd Towarzystwa Gimnastycznego Sokół I 
w Bydgoszczy 1936
 
Stoją od lewej: Antoni Żółkiewicz, Jan Zwierzykowski, Stefan Majtkowski,
Wacław Kocon, Stanisław Kieszkowski, Tadeusz Budzbon
Siedzą od lewej: Jan Głowacki - II wiceprezes, Alojzy Malczewski - prezes Okręgu V, Jan Teska - prezes, Kazimierz Sokołowski - I wiceprezes, Dr Jan Kantak

 Żona redaktora Wincentyna Teskowa z d. Winiewicz była działaczką narodową i sokolą. Udzielała się aktywnie w Chrześcijańskiej Demokracji. Prezesowała żeńskiemu Towarzystwu Gimnastycznemu  „Sokół” VIII w Bydgoszczy. Zmarła 31 października 1957 r. w Warszawie.

Źródła:
Rajmund Kuczma "Patroni bydgoskich ulic" cz.I Fordon
Centrum Informacji Sokolstwa Polskiego
wsokole.pl
wikipedia.pl

1 komentarz:

  1. Poszukuje informacji (artykułów w gazetach, zdjęć, plakatów itp.o uroczystościach żałobnych w Bydgoszczy z dnia 18 i 19 maja 1945.

    OdpowiedzUsuń