poniedziałek, 31 grudnia 2012

Nowy Rok 2013

Adam Asnyk - "Na Nowy Rok"

"[...] Rok stary jak ziarnko piasku
Stoczył się w czasu przestrzenie;
Czyż go żałować?
Niech ginie! Bez łzy, oklasku,
Jak ten gladiator w arenie,
Co upadł niepostrzeżenie -
Czas go pochować. [...]"

 











Życzenia od Redakcji:

Dużo nowych wyzwań, pokonywania trudności,
Dla bliźniego zrozumienia i wytrwałości,
A pokój w naszych sercach zagości.

Dużo dóbr materialnych, ale bez zbędnych wygód,
Wrażeń z krajowych i zagranicznych przygód,
I co najważniejsze. Zdrowia !
Bo to klucz to duchowych i cielesnych wygód.

niedziela, 23 grudnia 2012

Boże Narodzenie 2012

W Betlejem mieście Zbawiciel się rodzi, 
Niech się Wam mili, Najlepiej powodzi.

życzy Stowarzyszenie Bydgoskie Kamienice


poniedziałek, 17 grudnia 2012

Dowódca i prezydent


Bernard Śliwiński (ur. 1883 w Poniecu, zm. 18 grudnia 1941 w oflagu w Neubrandenburgu) polski doktor praw, powstaniec wielkopolski, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, komendant okręgowy Policji Państwowej, prezydent Bydgoszczy.

20 stycznia 1920 r. na czele pułku wkroczył do Bydgoszczy i zajął miasto dla Polski. W następnych dniach zajął Świecie, Koronowo i Tucholę. Na początku lutego 1920 r. skoncentrował pułk w Koronowie, skąd skierowany został do Bydgoszczy.

W styczniu 1922 r. stanął do rozpisanego przez Radę Miejską konkursu na stanowisko prezydenta Bydgoszczy. 4 maja tego roku Rada Miejska na tajnym posiedzeniu wybrała go prezydentem miasta. 27 lipca został zaprzysiężony i od 1 sierpnia 1922 r. rozpoczął faktyczne urzędowanie.

Pragnął, aby Bydgoszcz stała się „wielkim miastem, ośrodkiem handlu i przemysłu na kresach zachodnich Polski, mocną twierdzą polskości”. 

Już w początkach swego urzędowania nasilił zabiegi władz miejskich o przyłączenie Bydgoszczy do województwa pomorskiego i przeniesienia do tego miasta siedziby województwa. Prowadził rokowania w sprawie przeniesienia Dyrekcji Kolei Państwowych w Gdańsku do Bydgoszczy. Starał się zapewnić miastu dobrą komunikację telefoniczną z większymi miastami kraju

Dużym osiągnięciem władz miejskich było zbudowanie nowej elektrowni o znacznej mocy. Rozszerzono miejską sieć kanalizacyjną i wodociągową. Powstała łaźnia miejska. W okresie jego prezydentury miasto rozrosło się i rozwinęło. Powiększył się majątek komunalny, zrealizowano ważne inwestycje miejskie. Bilans gospodarki za lata 1922-1930 był dla miasta korzystny. W okresie tym Urząd Budownictwa Miejskiego przygotował plan rozbudowy miasta, przewidujący rozrost Bydgoszczy do 600 tys. mieszkańców.

Nie zaniedbywał również spraw oświaty i kultury. Doprowadził do uzyskania przez miejskie szkoły średnie pełnych praw szkół państwowych. W związku z projektem otwarcia politechniki w województwie poznańskim, zabiegał o jej lokalizację w Bydgoszczy. Miasto ofiarowało grunt pod budowę politechniki i zobowiązało się wyasygnować brakujące środki pieniężne. W 1922 r. wziął na utrzymanie magistratu Teatr Miejski. Czynnie wspierał również poczynania zmierzające do utworzenia w Bydgoszczy Muzeum Miejskiego (powstało w 1923).

 Grupa osób oczekujących przyjazdu prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego. 
Widoczny m.in. prezydent Bydgoszczy Bernard Śliwiński (drugi od prawej)
Sierpień 1924 roku.
zdjęcie: Narodowe Archiwum Cyfrowe (nac.gov.pl)

Żywo interesował się i wspierał działalność różnorodnych organizacji i stowarzyszeń działających w Bydgoszczy. Poparł inicjatywę Witolda Bełzy dotyczącą powołania Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, a po utworzeniu go w lutym 1923 r. został jego pierwszym prezesem (1923-1925). W latach 1925-1927 wchodził w skład Komitetu Honorowego Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy (pomnik odsłonięto w lipcu 1927 r. przy udziale prezydenta Ignacego Mościckiego).

Mocno związany z Bydgoszczą nie stronił od ofiar na rzecz miasta. Przekazywał książki Bibliotece Miejskiej, w 1924 ufundował witraż w nowo wzniesionym kościele św. Stanisława na Siernieczku, a w 1925 r. ofiarował bydgoskiej farze antepedium ołtarza głównego.

1 września 1939 w wyniku reorganizacji dowodzenia w Poznańskiej Brygadzie Obrony Narodowej objął dowództwo pułku, w skład którego weszły trzy bataliony Obrony Narodowej: Poznański I, Poznański II i Szamotulski. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r., m.in. w walkach odwrotowych i osłonowych w bitwie nad Bzurą. Po klęsce wrześniowej został osadzony w obozie jenieckim. Zmarł 18 grudnia 1941 r. w oflagu w Neubrandenburgu.

Został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari 5 klasy, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi, francuską Legią Honorową oraz wieloma medalami i odznakami. 

Warto zaprezentować książkę o Bernardzie Śliwińskim (1883-1941) doktorze praw i powstańcu wielkopolskim, który w latach 1922-1930 pełnił urząd prezydenta Bydgoszczy. Autorem książki jest Marcin Chamot. Czytaj post: Książka o Śliwińskim

Źródła: 
wikipedia.pl 
Bydgoski słownik biograficzny
Narodowe Archiwum Cyfrowe - www.nac.gov.pl

środa, 12 grudnia 2012

Stan wojenny

Dzięki uprzejmości bydgoskich fotografów i świadków tamtych wydarzeń Zbigniewa Zielińskiego i Rafaela Budzbona w 32. rocznicę wprowadzenia Stanu Wojennego prezentujemy zdjęcia z tamtych wydarzeń. 

Stan wojenny w Polsce 1981–1983
Stan nadzwyczajny wprowadzony został 13 grudnia 1981 roku (niezgodnie z Konstytucją PRL) na terenie całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wyprowadzenie wojska na ulice uprawomocniła Uchwała Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 roku podjęta niejednogłośnie, na polecenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (pozakonstytucyjnego tymczasowego organu władzy, faktycznie nadrzędnego wobec konstytucyjnych władz państwowych). Decyzję tę poparł Sejm PRL uchwałą z dnia 25 stycznia 1982 roku. Sytuacja wyjątkowa w kraju trwała do 22 lipca 1983 roku. czytaj więcej (wikipedia.pl)

Więcej informacji:

Oddziały Milicji i ZOMO interweniujące na Starym Rynku
fot. Zbigniew Zieliński

Manifestacja na Starym Rynku w Bydgoszczy, 
spacyfikowana przez oddziały ZOMO i MO.
24 osoby zatrzymano, 10 ukarana grzywną. 31 sierpnia 1982 roku. 
fot. Zbigniew Zieliński

Opisy do zdjęć zostały zaczerpnięte z książki:
"Zwycięska dekada" - Region Bydgoski NSZZ "Solidarność"
w ikonografii (1980-1990)
wyd. Instytut Pamięci Narodowej
Bydgoszcz 2010

 17 września 1981 r. w rocznicę sowieckiej agresji na Polskę,
pod pomnikiem na Starym Rynku delegacje "Solidarności" i
ugrupowań niepodległościowych złożyły wieńce. Na szarfach były
dedykacje i nazwy tych, którzy wieńce ufundowali.
Nocą tzw. nieznani sprawcy poobcinali szarfy
archiwum Rafaela Budzbona

Wały Jagiellońskie w 1981 r.
archiwum Rafaela Budzbona

Zima 1981/1982
archiwum Rafaela Budzbona

Zima 1981/1982
archiwum Rafaela Budzbona

Jedno z wielu pism opozycyjnych
archiwum Rafaela Budzbona

piątek, 30 listopada 2012

Maski włóż !

"Zdjęcie przedstawia uczestników "XV tygodnia L.O.P.P." (Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej), który odbywał się w Bydgoszczy prawdopodobnie w październiku 1938 roku. Trzeba przyznać że tłum ludzi w maskach przeciwgazowych wygląda dość upiornie i dobrze oddaje klimat zbliżającej się wojny" - Henryk Kałużny.


Fotografia ze zbiorów Pana Henryka Kałużnego.

Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej była jedną z największych organizacji paramilitarnych działających w II Rzeczypospolitej. Jej zasadniczym zadaniem był wszechstronny rozwój lotnictwa i przygotowanie możliwie największych grup społeczeństwa do obrony przed powietrznymi i chemicznymi środkami napadu. Powstanie i rozwój organizacji wynikały bezpośrednio z doświadczeń I wojny światowej, w której na szeroką skalę zastosowano różne rodzaje lotnictwa oraz broń chemiczną. Przewidywany charakter przyszłej wojny i przygotowania wojenne głównych państw europejskich pozwalały przypuszczać, iż w kolejnym konflikcie zbrojnym środki te zostaną wykorzystane w masowej skali, także przeciwko ludności cywilnej. W tej sytuacji obrona społeczeństwa na wypadek konfliktu zbrojnego stawała się zadaniem priorytetowym, zwłaszcza wobec rozwoju technicznego oraz wzrostu możliwości bojowych lotnictwa i chemicznych środków rażenia. (odk.pl)

Tydzień Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Bydgoszczy. Zdjęcie w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego
http://img.audiovis.nac.gov.pl/PIC/PIC_1-W-2720.jpg

Inne informacje:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Liga_Obrony_Powietrznej_i_Przeciwgazowej

poniedziałek, 19 listopada 2012

Z innego punktu widzenia

Odebrało nam mowę na widok tych zdjęć ;) 

"Przesyłam  serię zdjęć, które wykonałem we wrześniu 1969 roku z dachu wieżowca ówczesnej WRN (Wojewódzkiej Rady Narodowej),  obecnie siedziby Urzędu Wojewódzkiego.
Dach tego chyba najwyższego wówczas w Bydgoszczy budynku pełnił pod koniec lat 60. funkcję ogólnodostępnej platformy widokowej na miasto." - Henryk Kałużny

 W tej części miasta zaszły największe zmiany. 
W latach 70. powstało tutaj rondo z przejściami podziemnymi. 
Przed jego budową wyburzono widoczny budynek
na skrzyżowaniu ulic Bernardyńskiej i Jagiellońskiej.
Zniknął również budynek, którego dach widać u dołu zdjęcia. 
Nie ma już zbiorników i kominów Gazowni Miejskiej.

Źródło: archiwum Henryka Kałużnego

 Źródło: archiwum Henryka Kałużnego

 Źródło: archiwum Henryka Kałużnego

 Źródło: archiwum Henryka Kałużnego

Źródło: archiwum Henryka Kałużnego

 14 grudnia 1975 r. Widok ze Wzgórza Wolności.
Trochę się w tej części naszego miasta pozmieniało.
Nie ma już zbiorników gazu oraz zakładów mięsnych.
Na prawo od gazowni widać nowy dworzec autobusowy
oddany do użytku w 1975 roku.

Źródło: archiwum Henryka Kałużnego

sobota, 3 listopada 2012

Tak było u Państwa Szaładzińskich

Kolejne wspomnienia docierają na naszą skrzynkę meilową. Tym razem od Pana Grzegorza Szaładzińskiego. Bardzo dziękujemy za zdjęcia.

 Powrót rodziny Szaładzińskich z uroczystości 
I-komunijnych. Zostało wykonane na ul. Stawowej. 
Rodzina mieszkała wówczas przy
ulicy Marcina Kasprzaka. Maj 1978 roku.

Kazimierz i Rozalia Szaładzińscy z synem Stanisławem.
Prawdziwa perełka w rodzinnych zbiorach.
Zdjęcie zostało wykonane ok. 1937 r. przy ul. Orlej 22.
Od lewej siedzą mój dziadek Kazimierz z najstarszym synem
Stanisławem, moja babcia Rozalia, a  po prawej stronie jej siostry.

Mój dziadek Kazimierz Szaładziński
w latach 70-tych. Zdjęcie wykonane przy ul. Pięknej 38.

Mój wuj Aleksander Szaładziński.
 Zdjęcie zostało wykonane pod koniec lat 40-tych przy
ul. Pięknej 38.

Fotografia została wykonana na podwórzu kamienicy przy ul. Pięknej 38. 
Ten chłopiec to mój ojciec Czesław Szaładziński lub jego brat Aleksander. Lata 50.

Bracia Szaładzińscy.
Zdjęcie wykonane w latach 50-tych przy ul. Pięknej 38.
 Przedstawia mojego ojca z braćmi.
Kolejno od lewej stoją Aleksander, Zenon, Czesław i Stanisław.

Moja mama Zuzanna Banaś. Pierwsza połowa lat 60.

Szpital Dziecięcy przy ul. Jana Karola Chodkiewicza
Moja mama Zuzanna Banaś przed wejściem do szpitala. 
Rok 1961.

Pierwsza osoba z prawej to moja mama Zuzanna Banaś
Szpital Dziecięcy, rok 1961.

Budowa wieżowca na Błoniu przy ul. Bojowników PPR 2
(skwer im. 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich).
Z prawej strony widoczny jest "falowiec".

środa, 24 października 2012

W poszukiwaniu rodzinnych korzeni

Pan Michał Czarnecki przysłał swoje rodzinne zdjęcia robione w Bydgoszczy i prosi nas o pomoc.

"Po moich narodzinach wyprowadziliśmy się do Gdańska. Teraz chciałbym wrócić do rodzinnych korzeni. Niestety, nie znam topografii Bydgoszczy, dlatego proszę o pomoc w ustaleniu  miejsc wykonania fotografii."

 Po prawej stronie ciocia Dorota z dziadkiem.
Data nieznana.

Ulica Jagiellońska przed budynkiem dzisiejszego Urzędu Wojewódzkiego.

 Po lewej ciocia Dorota z domu Czarnecka siostra
mojego pradziadka Feliksa. 
Drugiej osoby nie znam. Zdjęcie z 10 stycznia 1935 r.

Fotografia wykonana miejscu gdzie dzisiaj jest gmach Filharmonii Pomorskiej

 Po prawej ciocia Dorota. Pani po lewej nie jest mi znana. 
Data również nieznana.

Ulica Gdańska

Dziadek Lech Czarnecki i najprawdopodobniej siostra mojego pradziadka .
Petronela z domu Czarnecka.
16 sierpnia 1941 r.

Widoczny budynek Sądu przy wałach Jagiellońskich.

środa, 17 października 2012

Bryczką na Plac Wolności

Z rodzinnego archiwum Pani Małgorzaty Wnorowskiej. 
Marianna Mikołajczak z córką Jolantą i synem Jerzym.
Plac Wolności, początek lat pięćdziesiątych.
Bardzo dziękujemy za zdjęcie.


niedziela, 23 września 2012

Semeon wspomina Bydgoszcz

Semeon jest autorem bloga dziwnabydgoszcz.blogspot.com. Treść bloga jest różnorodna. Od fotografowania przyrody, poprzez recenzje literackie, własne przemyślenia, po historię Bydgoszczy.
Co nas najbardziej zainteresowało ? Oczywiście zdjęcia naszego miasta :)
Semeon pozwolił nam na publikację zdjęć na naszym blogu.
Serdecznie dziękujemy !

Skrzyżowanie ulic:
Podgórnej, Nowodworskiej, Ugory, Orlej i Na Wzgórzu Dąbrowskiego.
 Zdjęcie wykonano jesienią 1980 roku.
Autor: Semeon
 Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

     Budowa bloku w pobliżu skrzyżowania ulic Bielickiej i Czackiego.
Rok 1981.
Autor: Semeon
 Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

  Plac Piastowski. Styczeń 1979 roku.
Autor: Semeon
 Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

 Jesień 1980 roku na Placu Zjednoczenia 
(patrz tabliczka na budynku). Obecnie Plac Teatralny.
Autor: Semeon
 Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

   Styczeń 1979 roku. "Zima stulecia" na Placu Józefa Weyssenhoffa.
Autor: Semeon
Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

Popularne zawody rowerowe dla dzieci "Czar dwóch kółek"
na stadionie "Wisły" w Fordonie.
Lato 1992 roku.
Autor: Semeon
Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

Popularne zawody rowerowe dla dzieci "Czar dwóch kółek"
na stadionie "Wisły" w Fordonie.
Lato 1992 roku.
Autor: Semeon
 Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

 Widok z ulicy Solskiego na Wzgórze Wolności.
Zdjęcie wykonano wczesną wiosną 1986 roku.
Autor:  Norbert  Przybysz.
 Źródło: dziwnabydgoszcz.blogspot.com

sobota, 22 września 2012

80 lat temu Prezydentem Bydgoszczy został Leon Barciszewski.

Leon Barciszewski (ur. 1883 w Tulcach w Wielkopolsce, zm. 1939 w Bydgoszczy) – polski działacz samorządowy, dyplomata, prezydent Gniezna (1925-1932) i Bydgoszczy (1932-1939). 
Przyczynił się do rozwoju wszystkich przedsiębiorstw komunalnych, sprawił, że liczba bezrobotnych w mieście spadła z 12 tyś. w 1932 roku do 7 tyś. w roku 1939, rozbudowano miejską elektrownie i gazownie, rozszerzono sieć wodociągowa i kanalizacyjną, dokończono budowę Szpitala Miejskiego, przebudowano rzeźnię i halę targową. Z jego inicjatywy w październiku 1936 roku ruszyła w Bydgoszczy miejska komunikacja autobusowa.
22 września 1932 roku, gdy na posiedzeniu Rady Miejskiej wybrany został prezydentem Bydgoszczy (12-letnia kadencja) powiedział te słowa:
„Urzędnicy jako funkcjonariusze urządzeń miejskich, są zatem sługami społeczeństwa, miasta i państwa. Powołany na pierwszego urzędnika tego miasta, chcę być pierwszym nie tylko w moich prawach, ale w spełnianiu swoich obowiązków. W odniesieniu do wszystkich pracowników moich nie uważam siebie za ich pana ani pracodawcę. Naszym wspólnym pracodawcą jest to miasto, któremu wspólnie służymy. Pragnę, dla nich być zwierzchnikiem sprawiedliwym, ale wyrozumiałym i tylko
wtenczas, gdy ze swej strony spełnią w stu procentach swoje wobec tego miasta obowiązki. Całym sercem współczuję upośledzonym-bezrobotnym, którzy bezskutecznie wyciągają zdrowe ręce do pracy. O nich chcę specjalnie pamiętać... Czeka nas ciężka i mozolna praca...”

Opis obrazu: Członkowie Rady Miejskiej w Bydgoszczy.
Data wydarzenia: 1934
Zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe nac.gov.pl

Opis obrazu: Otwarcie wystawy. Franciszka Wyczółkowska, wdowa po artyście, podczas przecinania wstęgi. Obok (po prawej) stoi prezydent Bydgoszczy Leon Barciszewski.
Data wydarzenia: 1937
Zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe nac.gov.pl

Wybuch II wojny światowej nie zaskoczył Barciszewskiego. Już w 1938 r. był przekonany o jej nieuchronności, jednak nie dopuszczał do siebie myśli, że Polska może ponieść klęskę. 3 września 1939 r. opuścił Bydgoszcz i udał się do Włocławka na naradę prezydentów miast, którą zwołał wojewoda pomorski. Tam zarządzono dalszą ewakuację. Barciszewski udał się początkowo do Warszawy, gdzie połączył się z rodziną, a następnie do Lwowa i nadgranicznych Zaleszczyk. Tutaj dowiedziawszy się o przeprowadzonej przez okupantów niemieckich krwawej eksterminacji ludności polskiej w Bydgoszczy i o posądzeniach jego osoby o rzekome przywłaszczenie pieniędzy z kasy miejskiej, pomimo ostrzeżeń przyjaciół, wrócił, jak sam się wyraził, do Bydgoszczy „na Golgotę”, aby być razem z jej mieszkańcami w najtrudniejszych chwilach. Dotarł do miasta 9 października 1939 r. i zatrzymał się u krewnych przy ul. Długiej. W dwie godziny po przybyciu, gestapo aresztowało go wraz z żoną i synem i przewiozło do więzienia przy ul. Poniatowskiego.


Opis obrazu: Leon Barciszewski, prezydent Bydgoszczy. 
Fotografia sytuacyjna.
Zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe nac.gov.pl

Niemcy oskarżyli go o wrogość do III Rzeszy Niemieckiej i obciążyli odpowiedzialnością za tzw. „krwawą niedzielę". Ponoć „nie użył swojego stanowiska służbowego i wpływu osobistego, aby zapobiec panującym tutaj (w Bydgoszczy) w dniach 3 i 4 września rozruchom”. Po miesięcznym pobycie w więzieniu, podczas
którego był torturowany i poniżany, 11 listopada 1939 roku Prezydenta "rozstrzelano w trybie doraźnym”. Miejsce jego kaźni nie zostało dokładnie ustalone.

Źródła: Narodowe Archiwum Cyfrowe nac.gov.pl, wikipedia.pl

niedziela, 9 września 2012

Ira, Pela i Lusia

Publikujemy zdjęcie z archiwum rodzinnego Pani Krystyny Berndt. Rendez-vous koleżanek. Pierwsza z prawej to Lucyna, mama Pani Krystyny. Ulica Gdańska w czerwcu 1929 roku.


poniedziałek, 27 sierpnia 2012

Komu ciepłe bułeczki ?

Pan Bernard Szulc otworzył swoją szufladę ze zdjęciami z Bydgoszczą w tle. Bardzo dziękujemy.
Zachęcamy innych bydgoszczan do odkurzenia swoich albumów :)

 Ulica Gdańska

Po prawej stronie dziadek Pana Bernarda Wacław Szulc

Zakłady Telekomunikacyjne "Telfa", ulica Grudziądzka

Kanał Bydgoski na wysokości ulicy Kanałowej

Za tramwajem znajduje się dzisiaj skrzyżowanie ulic Gdańskiej i Kamiennej