„Stonki”, „Sany”, „Autosany”,
„Ogórki”, „Jelcze” i cóż jeszcze?
„Berliety”, „Many”, „Mercedesy”.
„Volvo”, „Solarisy”, „Ikarusy”
„Lubliny”, „Nyski” i „Solbusy”
Taki był świat - autobusy.
Godne uwagi „Bydgoskie Autobusy” autorstwa Stanisława Sitarka i Dariusza Falkowskiego, to monumentalna, pięknie i bogato ilustrowana książka o bydgoskich autobusach w latach 1924-2020. Dużo zdjęć, opisów, anegdot i wspomnień. Również charakterystyki techniczne taboru autobusowego, bilety, schematy i plany komunikacji publicznej w Bydgoszczy z różnych okresów jej działania. Wielkie dzieło na ten temat. Wspaniałe archiwum. Potęga. Gratuluję twórcom. Wyd. Eurosprinter, 2024.
[...] Książka „Bydgoskie Autobusy” to druga po „Bydgoskich Tramwajach” tak obszerna monografia, w której przedstawiono dzieje komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Tym razem poświęcona jest bydgoskim autobusom. Zawarta w publikacji historia obejmuje opis od czasów ich zarania, aż po czasy współczesne. Aby poszczególne tematy były czytelne, podzielono ją na poszczególne rozdziały i przedstawiono w formie kalendarium. W końcowej części monografii znajdą Państwo uzupełnienie dotyczące danych technicznych poszczególnych pojazdów, schematów sieci autobusowej i tabel. Monografia została także poszerzona o prezentację biletów komunikacji miejskiej w Bydgoszczy na przestrzeni lat, które zmieniały swoje nominały i wygląd w czasie wielu dekad.
Cennym uzupełnieniem monografii jest duża ilość niepublikowanych dotąd fotografii, które poza autobusami w dużej mierze przedstawiają zmieniającą się przez lata Bydgoszcz ze swoimi mieszkańcami, pięknymi gmachami i kamienicami.
Autobus Miejski „Jelcz 272 MEX” na przystanku
początkowym obok Stadionu „Zawisza”. Lata 70. XX w.
Fot. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
Autor czerpał wiedzę z różnych źródeł i dlatego Czytelnik napotka między innymi wypowiedzi ludzi związanymi z komunikacją miejską jak i cytaty z lokalnych gazet, czy też fragmenty artykułów fachowej literatury.
Zasadniczo tematyka pracy objęła linie autobusowe zarządzane przez władze miasta, w tym również linie podmiejskie do pobliskich miejscowości. Wspomniane zostały również komercyjne linie prywatne, których intensywny rozwój miał miejsce w latach 90. XX wieku.
„Jelcz 272 MEX” w czasie przejazdu ulicą Długą.
Około 1970 roku. Fot. ze zbiorów
Artura Lemańskiego
Rondo Bernardyńske. Około 1966 roku.
Fot. ze zbiorów MZK-Bydgoszcz
W monografii ujętych zostało możliwie jak najwięcej spraw i kwestii dotyczących omawianego zagadnienia. Ukazany został żmudny proces formowania sieci komunikacji autobusowej — tworzenia nowych linii, przedłużania istniejących, a także, w miarę możliwości i dostępności źródeł, zmian tras — czasowych i stałych. Drugą ważną kwestią, którą podjęto w opracowaniu, jest tabor. Wyszczególnione zostały cztery „kroki milowe” bydgoskiej komunikacji autobusowej — gdy wprowadzenie do ruchu nowszego typu taboru poprawiało w dużym stopniu komfort podróżowania pasażerów, co miało miejsce w latach: 1950 (pierwsze fabrycznie nowe „Mavagi”), 1966 (pojemne „Jelcze”i „Ogórki”), 1981 (niezawodne i duże „Ikarusy”) i 1997 (początek wprowadzania nowoczesnego taboru marki „Volvo”). W miarę dostępności źródeł wypisane i scharakteryzowane zostały wszystkie eksploatowane typy taboru, lata produkcji i czas pobytu na bydgoskich ulicach, ich ilość oraz największe zalety i problemy eksploatacyjne.
Nowa pętla autobusowa na osiedlu Błonie.
Fot. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
Książka została przygotowana dla wszystkich sympatyków komunikacji miejskiej jaki dla tych, którzy chcą poznać dzieje, historię i rozwój bydgoskich autobusów. Może też być pomocna dla studentów studiujących na kierunkach inżynierii drogowej, komunikacji, transportu i tych, którzy chcą sobie odświeżyć pamięć, jak komunikacja autobusowa funkcjonowała kiedyś.
Mikrobus „Nysa” na przystanku przy ul. Armii Czerwonej
(Marszałka Focha). Fot. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Rok 1978/1979.
„Ikarus 280.70” na tle dawnego gmachu dworca PKP
27 marca 2007 roku. Fot. Piotr Tomasik
Książka do nabycia: Centrum Informacji Turystycznej w Bydgoszczy na rogu ul. Niedźwiedzia i Batorego oraz bezpośrednio u Wydawcy "Eurosprinter" - Rybnik.
