TMMB

piątek, 10 listopada 2023

Witamy prezydenta!

11 listopada 1989 roku Bydgoszcz podwójnie przeżywała Święto Niepodległości, a to za sprawą odsłonięcia w tym dniu pomnika prezydenta Bydgoszczy Leona Barciszewskiego zamordowanego 11 listopada 1939 roku przez Niemców.  

Historia powstania pomnika, dużo artykułów i fotografii upamiętniających to wydarzenie. Post dedykuję Ś.P. Prezydentowi Bydgoszczy Leonowi Barciszewskiemu i jego Ś.P. synowi Januszowi, a także ich rodzinie. Publikuję tekst Henryka Kulpińskiego, który ukazał się w Kalendarzu Bydgoskim, 1991. W 2009 roku pomnik został przeniesiony na Wełniany Rynek.

 Po 50 latach Prezydent Leon Barciszewski wrócił do Bydgoszczy

11 listopada 1989 roku w Święto Niepodległości w Bydgoszczy, przy głównym deptaku ulicy Mostowej i przy licznym udziale społeczeństwa, szczególnie zaś młodzieży, po uroczystym nabożeństwie w sąsiedniej Farze, prezydent miasta - Władysław Przybylski i Danuta Barciszewska-Borkowska, córka przedwojennego prezydenta Leona Barciszewskiego, odsłonili pomnik tego niezwykle zasłużonego działacza niepodległościowego w Berlinie, zaś w latach 1924-1931 prezydenta Gniezna, a w latach 1932-1939 popularnego prezydenta Bydgoszczy.

 
Gazeta Pomorska 22 września 1989/221
Fot. 1

 
Ilustrowany Kurier Polski 5.10.1989/232
Fot. 2 
 
Gazeta Pomorska 5.10.1989/232
Fot. 3

 
 Ilustrowany Kurier Polski 5.10.1989/232
Fot. 4

Dziennik Wieczory, 230/1989
Fot. 5

Dziennik Wieczorny 13.11.1989/220
Fot. 6

 
 Fot. 7

11 listopada 1939 roku został on zamordowany wraz z synem Januszem przez Niemców, ponieważ Jego życie było wypełnione mądrą, ofiarną i efektywną służbą dla ojczyzny. Pomnik poświęcił ks. biskup Jan Nowak, wikariusz Prymasa Polski. Godzi się nadmienić, iż jest to wydarzenie bez precedensu, ponieważ w okresie powojennym, pomimo energicznych działań w licznych miastach naszego kraju, nie udało się przełamać barier i ustawić pomników dla zasłużonych prezydentów miast czy też burmistrzów. Co prawda w stolicy w pobliżu Grobu Nieznanego Żołnierza znana rzeźbiarka Nitschowa w 1981 roku ustawiła na postumencie skromną sylwetkę niezapomnianego prezydenta Stefana Starzyńskiego, ale całe przedsięwzięcie jest zbyt skromne w porównaniu z Jego zasługami.

Ilustrowany Kurier Polski 10/12.11.1989. Nr 262
Fot. 8

Ks. biskup Jan Nowak
Fot. 9
 
 
 Prezydent Bydgoszczy Władysław Przybylski
Fot. 10 
 
 
 Córka prezydenta Barciszewskiego Danuta Borkowska
Fot. 11 
 
  
Moment odsłonięcia pomnika
 Fot. 12 
 
 
 Przemawia Henryk Kulpiński
Fot. 13 

 
 Fot. 14

 
 Widoczni m.in. Stefan Pastuszewski, Jan Rulewski, 
Z. Mrozek i Andrzej Bogucki 
Fot. 15 

W Bydgoszczy, zgodnie z postulatami społeczeństwa, NSZZ „Solidarność” powołała 14 stycznia 1981 roku Społeczny Komitet Budowy Pomnika, który po 9 latach w sposób uparty i odważny przełamał partyjne bariery aby ze środków mieszkańców, Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Urzędu Miasta ostatecznie ustawić oczekiwany pomnik. Zrealizowany został projekt rzeźbiarza Sławoja Ostrowskiego z gdańskiej WSSP, zaś spiżowy odlew za symboliczne wynagrodzenie wykonał zespół fachowców z gdyńskiej Stoczni Marynarki Wojennej pod kierownictwem inż. Bandrowskiego.

 

 
 Sztandar Stronnictwa Demokratycznego
Fot. 16 

 
 Sztandar Szkoły Podstawowej Nr 13 im. Leona Barciszewskiego
Fot. 17

Niezależna Unia Młodzieży Szkolnej
Fot. 18

Sztandar Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK)
Oddział w Bydgoszczy
Fot. 19

Światowej sławy nasz uczony - archeolog, prof. Kazimierz Michałowski, wygłaszając 30 maja 1968 r odczyt w bydgoskiej filharmonii powiedział: „Bydgoszcz z Warszawą łączy przykład dany przez obu niezłomnych prezydentów: Starzyńskiego i Barciszewskiego”.

Fot. 20

 
 Fot. 21

Odsłonięcie i poświęcenie monumentu przebiegało niezwykle uroczyście. Wygłoszone zostały przemówienia prezydenta Władysława Przybylskiego, ks. biskupa Jana Nowaka, Danuty Borkowskiej i Henryka Kulpińskiego - członka Społecznego Komitetu Budowy Pomnika. Śpiewał Chór Filharmonii Pomorskiej „Arion”, grała orkiestra ZNTK, wiersz p. t. „Ty coś walczył” - M.Konopnickiej deklamował Adam Libera - uczeń Szkoły Podstawowej nr 13 im. Leona Barciszewskiego.

 

Od lewej zasłonięty Henryk Kulpiński i Grażyna Kasprzak
Fot. 22
 
 
 Od lewej stoją Władysław Przybylski - prezydent, ks.biskup Jan Nowak,
 Stanisław Kubczak - wojewoda bydgoski, Senator RP Antoni Tokarczuk
Fot. 23
 
 
  Fot. 24

Godzi się tutaj przypomnieć iż Prezydent obejmował swój urząd w Bydgoszczy w okresie dwóch głębokich kryzysów: prezydenckiego w mieście i ekonomicznego w kraju, które przy pomocy mieszkańców zdołał zlikwidować. A więc niechaj odsłonięty i poświęcony pomnik napełnia nas wiarą i nadzieją, że udręczone od lat nasze życie będzie coraz łatwiejsze.