Emil Warmiński (1881-1909)

9 czerwca 1909 r. zmarł Dr Emil Warmiński - lekarz, obrońca polskości, działacz społeczny i narodowy. Twórca "Domu Polskiego" w Bydgoszczy.  13 czerwca odbył się pogrzeb. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Starofarnym.
 

 Urodził się 15 marca 1881 r. w Bydgoszczy. Był synem Ottona, sekretarza sądowego i Małgorzaty z Siudzińskich. Po śmierci ojca (1887) jego wykształceniem zajął się stryj – dr Stanisław Warmiński, znany i ceniony lekarz bydgoski. W latach 1890–1899 uczył się w gimnazjum bydgoskim, gdzie zdał maturę. Dał się poznać jako niezwykle zdolny uczeń.

 Bezpośrednio po maturze podjął studia medyczne w Marburgu, a następnie po ukończeniu pierwszego semestru, kontynuował je w Berlinie, gdzie studiowała większa grupa Polaków. Dziennik Bydgoski podaje, że do aktywnej działalności patriotycznej skłoniły go obelgi rzucane Polakom przez jednego z profesorów uniwersytetu berlińskiego, które nim głęboko wstrząsnęły. Wstąpił do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i zaczął działać w polskich organizacjach na wychodźstwie. Studia ukończył w 1904 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, gdzie również uzyskał stopień doktora medycyny na podstawie rozprawy o tyfusie brzusznym. Następnie przez pół roku odbywał obowiązkową służbę wojskową w Berlinie.

  W maju 1905 r. wrócił do Bydgoszczy i rozpoczął praktykę lekarską. Na ścianie budynku w którym mieszkał i pracował (ul. Gdańska 9) wywiesił pierwszą w Bydgoszczy tablicę z polskim napisem „lekarz”, przez co naraził się na różnego rodzaju przykrości i szykany ze strony niektórych bydgoskich Niemców. Był ofiarnym lekarzem; często bezinteresownie pomagał Polakom i leczył ich na swój koszt. Natychmiast też włączył się w działalność narodową i społeczną bydgoskich Polaków. Przyczynił się do ożywienia działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, którego był prezesem w latach 1905–1908. Uczestniczył także w działalności Towarzystwa Śpiewu „Halka” (członek zarządu), Towarzystwa Robotników Polsko-Katolickich, Towarzystwa Przemysłowego. Przyczynił się do powstania i został członkiem Towarzystwa Kupców (1909) i Towarzystwa Młodzieży Kupieckiej oraz Nadnoteckiego Stowarzyszenia Lekarzy. W czasie strajku szkolnego w 1907 r. założył bibliotekę i czytelnię dla dzieci; później zaś współdziałał przy założeniu Czytelni dla Kobiet, która rychło stała się największą i najaktywniejszą instytucją tego typu w Poznańskiem. W 1903 r. przyczynił się do założenia spółki budowlanej mającej zgromadzić środki finansowe na kupno nieruchomości dla polskich stowarzyszeń społecznych i kulturalnych. W 1907 r. ze zgromadzonych środków zakupił od niemieckiego właściciela budynek przy dzisiejszej ul. Warmińskiego 11 i zorganizował w nim Dom Polski. Wkrótce stał się on prawdziwym centrum polskiego życia narodowo-społecznego i kulturalnego.

 Sprawował liczne urzędy honorowe i pisywał do gazet liczne artykuły i rozprawy. Intensywna praca wyczerpywała jego siły, osłabione wskutek gruźlicy oraz ciężkiej choroby jelit. Usiłował je zwalczyć kuracjami we Włoszech, Szwajcarii i Zakopanem. Podleczywszy się, postarał się o stanowisko asystenta na Oddziale Ginekologii w szpitalu wrocławskim. Do Wrocławia wyjechał w sierpniu 1908 r. i tam przeszedł szczęśliwie operację jelit, lecz w dalszym ciągu chorował na gruźlicę, która ostatecznie stała się przyczyną jego zgonu.

Doktor Emil - artykuł w Gazecie Pomorskiej

źródło: wikipedia.pl

zdjęcie: pomorska.pl